كىشى ئىسىملىرى
-
پاۋان
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 267
، ياقتۇرغانلار: 0
ئوۋچى؛ قەشقەرنىڭ يوپۇغىدىكى جاي ئىسمى.
-
قارچۇغا
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 268
، ياقتۇرغانلار: 0
بىر خىل قۇش نامى
-
دېھقان
(دىخان) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 277
، ياقتۇرغانلار: 0
يەر تېرىغۇچى، تېرىقچىلىق قىلغۇچى؛ يەر ئىگىسى، سەھرالىق
-
شۇڭقار
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 277
، ياقتۇرغانلار: 5
بىر خىل قۇش (قارچۇغا) نامى
-
ئىنئام
(ئىنام، ئىنامجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 277
، ياقتۇرغانلار: 0
ياخشىلىق، ھەدىيە، نېمەت
-
ھىكمەت
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 278
، ياقتۇرغانلار: 0
ئىلىم-ھېكمەت، ھېكمەتلىك سۆز؛ مۆجىزە؛ ئەقىل، پەلسەپە
-
ئۆمەر
(ئەمەر، ھۆمەر، ھەمەر، ھەمىر، ھەمىرجان، ئۆمەرجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 278
، ياقتۇرغانلار: 3
چاھاريارلاردىن بىر بولغان ئۇمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئىسمى بولۇپ، بىزدە كۆپ ھاللاردا «ئۆمەر» دەپ تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. مەنىسى: ئاۋات، بوستان، مەمۇرچىلىق. ئەسلىيسى «ئۇمەر».
-
بارخان
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 279
، ياقتۇرغانلار: 11
قۇم دۆۋىلىرى
-
ئابىدە
(ئابىدەم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 279
، ياقتۇرغانلار: 9
تەقۋادار؛ دەرۋىش؛ ئىبادەتگۇي، ئىبادەت قىلغۇچى. «ئابىدەم» دىكى «م» قوشۇلۇپ كەلگەن ھەر بىر ئىسىمدا ھۆرمەت مەنىسىنى بىلدۈرىدۇ ھەمدە شۇ كىشىنى ئۆز كىشىم دەپ ئاتاش مۇناسىۋىتى بىلەن قوشۇلىدۇ. ئۇ بەزى ئاياللارنىڭ ئىسىملىرىدىن سىرت، ئايرىم دىني دەرىجە-ئەمەل ناملىرىغىمۇ قوشۇلۇپ، ھ
-
پەتتاھ
(پەتتار، فەتتاھ) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 280
، ياقتۇرغانلار: 0
دائىم يەڭگۈچى (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى)
-
ئابدۇرەئۇپ
(ئابدۇراۋۇپ، ئابدىراۋۇپ، ئابدۇرۇپ، ئابدىرۇپ، راۋۇپ، راۋۇپجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 281
، ياقتۇرغانلار: 2
مېھرىبان، شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى. ئەسلىيسى «ئابدۇررەئۇپ».
-
ئابدۇرەشىد
(ئابدۇرېشىت، رېشىت) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 282
، ياقتۇرغانلار: 24
توغرا يول كۆرسەتكۈچى ئاللانىڭ بەندىسى
-
قارى
(قارىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 284
، ياقتۇرغانلار: 0
ئوقۇغۇچى (قىرائەت قىلغۇچى)
-
ماھى
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 285
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) ئەپۇ قىلغۇچى، (2) پارسچىدا «ئايدەك» مەنىسىدە
-
ئابباس
(ئاباس) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 289
، ياقتۇرغانلار: 0
بۇ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ تاغىسىنىڭ ئىسمى بولۇپ، مەنىسى: قوشۇمىسى تۈرۈلگەن، چىرايى تۇتۇلغان؛ تۇتۇق ھاۋا. «ئابباس» ئەسلىدە «ئەبباس» بولسىمۇ، تىل ئادىتىمىزگە ئاساسەن شۇنداق ئېلىندى.
-
شەمشاد
(شەمشات) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 290
، ياقتۇرغانلار: 0
تۈز ئۆسىدىغان بىر خىل دەرەخ
-
شىجائەت
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 290
، ياقتۇرغانلار: 0
غەيرەت، جۈرئەت، باتۇرلۇق
-
ئالتاي
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 292
، ياقتۇرغانلار: 21
پارلاق، مەدەن كۆپ، ئوچۇق كۆزگە تاشلىنىدىغان. ئالتاي تېغى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى رايونلارنى كۆرسىتىدۇ.
-
ۋاھاب
(ۋاھاپ، ۋاخاپ) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 292
، ياقتۇرغانلار: 0
بەك سېخىي (ئاللانىڭ ئىسىملىرىدىن بىرى). ئەسلىيسى «ۋەھھاب».
-
ئادالەت
(ئادالەتخان، ئادالەتگۈل، ئادالەم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 293
، ياقتۇرغانلار: 6
ئادىللىق، خالىسلىق؛ قانۇن. ئەسلىيسى «ئەدالەت»
-
پۇزۇلى
(فۇزۇلى) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 294
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) دائىم بىر ئىشنى سوراپ تۇرغۇچى، (2) شەپقەت، ياخشىلىق قىلغۇچى
-
بەختىيار
(بەختىيارخان) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 295
، ياقتۇرغانلار: 22
بەختى بىللە، بەخت يار بولغۇچى. ئىزاھات: «بەختىيارخان» مۇ ئەرلەرگىلا قويۇلىدۇ.
-
ئارزۇ
(ئارزۇگۈل، ئارزۇخان، ئارزۇقىز، ئازىم، ئازى، ئازىخان، ئازىگۈل، ئازىقىز، ھازى، ھازىخان، ھازىگۈل) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 295
، ياقتۇرغانلار: 7
(1) ئۈمىد، قىزغىنلىق، (2) ئارزۇلۇق قىز (ئازىلىق قىز). ئىزاھات: «ئارزۇ» نىڭ يەنە: «ئارزۇخان، ئارزۇقىز، ئازىم، ئازى، ئازىخان، ئازىگۈل، ئازىقىز، ھازى، ھازىخان» قاتارلىق ئۆزگىرىشلىرى بار. يۇقىرىقىلارنىڭ ئىچىدە «ئازى، ھازى» ئەرلەرگە قويۇلىدۇ، بۇ چاغدا ئۇنىڭ مەنىسى «ئازىلىق ئوغ
-
غەزەل
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 296
، ياقتۇرغانلار: 0
ناخشا، لىرىك ھېسسىيات
-
ئەختەم
(ئەھەد، ئەھەت، ئەخەت، ئەخىتىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 297
، ياقتۇرغانلار: 12
(1) ئاخىرقى بالا، كەنجى ئوغۇل؛ (2) «ئەھەد» نىڭ ئەركىلەتمە شەكلى. مەسىلەن، «ئەھەت، ئەخەت، ئەخىتىم، ئەختەم» دېگەندەك؛ (3) مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلرىدىن بىر بولۇپ، مەنىسى: ئەڭ ئاخىرقى پەيغەمبەر
-
ئايتەڭرى
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 299
، ياقتۇرغانلار: 0
تەڭرى: ئىسمى، ئاي: سۈپىتى
-
بۇرھان
(بورھان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 299
، ياقتۇرغانلار: 3
ئىسپات، ھۆججەت، پاكىت (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى)
-
ھۆسەيىن
(ھۈسىيىن، يۈسىيىن، ھۈسەن، يۈسۈن، ھۆسەن، ھۆسۈن) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 301
، ياقتۇرغانلار: 0
مەنىسى: ياخشى، گۈزەل، چىرايلىق [بۇ ئىسىم قوشكېزەك تۇغۇلغان جۈپ ئوغۇلنىڭ بىرىگە قويۇلىدۇ، ئايرىممۇ قويۇلىدۇ. جۈپ ئوغۇلنىڭ بىرىگە قويۇلغاندا كۆپىنچە يەنە بىرىگە «ھەسەن» قويۇلىدۇ. چۈنكى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ نەۋرىلىرى ئىمامھەسەن، ئىمامھۈسەيىنگە تەقلىد قىلىنغان]. ئىزاھات:
-
ئالىم
(ئالىمجان، غالىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 303
، ياقتۇرغانلار: 3
ئىلىم ئىگىسى، بىلىمدار، ئەدىب (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى)
-
مۇھاپىز
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 303
، ياقتۇرغانلار: 0
رىئايە قىلغۇچى؛ ساقلىغۇچى؛ بانكىر، بانكا باشلىقى